ကမာၻေက်ာ္ဆရာေတာ္၏ ကမာၻမေက်ာ္ေသာ အေတြးအေခၚမ်ား (၂၆)
ကမာၻေက်ာ္ဆရာေတာ္၏ ကမာၻမေက်ာ္ေသာ အေတြးအေခၚမ်ား (၂၆)
“ စိတ္ပ်ဳိကိုယ္ႏု ဒီဃာယု က်င့္စဥ္ ”
(ဆရာေတာ္ဦးဝီရသူ၏ ႏွစ္သစ္အထူးလက္ေဆာင္)
————————————————-
ပ႒ာန္း ၂၄ပစၥည္းတြင္ အာရမၼဏပစၥည္း ပါဝင္သည္။ ပါဠိလို အာရမၼဏပစၥေယာဟု ဆိုၾကသည္။ အာရမၼဏ (အာရံု)၊ ပစၥယ(အေၾကာင္း) အာရံုအေၾကာင္းတရားျဖစ္၏။ စိေႏၲတိ အာရမၼဏံ ဝိဇာနာတီတိ စိတၱံဟုလည္း စာရွိသည္။ အာရံုကို ႀကံစည္တတ္ သိရွိတတ္ေသာေၾကာင့္ စိတ္ဟု ေခၚၾကသည္။ စိတ္သည္ အာရံုႏွင့္ မကင္းႏိုင္ပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ အာရံုမ်ားသည္ စိတ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္း၏ အာရံုအေၾကာင္းတရားအျဖစ္ ရပ္တည္ေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အာရံုအေၾကာင္းတရားေၾကာင့္ စိတ္ျဖစ္ေပၚလာရျခင္းျဖစ္ရကား အာရံုသည္ စိတ္၏အေၾကာင္းတရား။ အာရံုသည္ စိတ္၏အစာ (စားက်က္)ဟု ဆိုႏိုင္ေပသည္။ ဤအဓိပၸါယ္ကို အိုးဘိုေရာက္မွ နက္ရႈိင္းစြာ ေတြးျမင္မိျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ အိုးဘို၌ေနရစဥ္ အာရံုေကာင္းမ်ား မျမင္ရ၊ မၾကားရ၊ မေတြ႔ႀကဳံရေပ။ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် အနိ႒ာရံုမ်ားသာ ၾကားျမင္ခံစားေနရေပသည္။ ထိုအခါ စိတ္သည္ မြန္းၾကပ္၍လာ၏။ ပူအိုက္ေျခာက္ေသြ႔၍ လာ၏။ စာဖတ္ျခင္း၊ ပရိတ္ပ႒ာန္းရြတ္ျခင္း၊ ဝိပႆနာတရား ရႈမွတ္ျခင္းျဖင့္ ကုစားေသာ္လည္း ထင္သေလာက္ မစိုေျပခဲ့ေပ။ ထိုအခါ စိတ္သည္ အာရံုေကာင္းမ်ားကိုသာ ေတာင့္တ၍ ေနေလေတာ့၏။ ဣ႒ာရံုေလးမ်ား ျမင္ခ်င္သည္၊ ဣ႒ာရံုေလးမ်ား ၾကားခ်င္သည္၊ ဣ႒ာရံုေလးမ်ား ခံစားခ်င္သည္။ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ဘုရားတရားႏွင့္ ေနထုိင္ေလ့ရွိေသာ စာေရးသူပင္ ထိုသို႔ေတာင့္တမိေနလွ်င္ ဘုရားတရားႏွင့္ ေဝးကြာလြန္းေသာ သာမန္အက်ဥ္းသားမ်ား၏စိတ္သည္ အဘယ္မွ် ပူေလာင္မြန္းၾကပ္ ေျခာက္ကပ္၍ ေနေလမည္နည္းဟု စာနာစိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚမိေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စာေရးသူသည္ ေထာင္ပုိင္ႀကီးထံ ‘အခ်ိန္သတ္မွတ္၍ FM ေရဒီယိုဖြင့္ေပးဖုိ႔’ တင္ျပခဲ့ေပသည္။ FMေရဒီယိုနားေထာင္ခြင့္ရသည့္အခါမွ အက်ဥ္းသားမ်ားဘဝ လူႏွင့္တူသြားခဲ့ရေလသည္။ လူ႔ျပည္အျပင္ဘက္ေရာက္ေနသလို ခံစားေနရရာမွ လူ႔ျပည္ထဲမွာပင္ ရွိေနသည္ဟူသည့္ အသိႏွင့္ အာရံုေကာင္းေလးမ်ား ခံစားရသည့္ အရသာေၾကာင့္ ဆဲသံဆိုသံ ရန္ျဖစ္သံ တီးတိုးညည္းတြားသံမ်ား တဒဂၤဆိတ္သုဥ္းသြားကာ သီခ်င္းလုိက္ဆိုၾက၊ စာသားေတြရြတ္ၾက၊ ဂီတာတီးဟန္လုပ္ကာ ဝိုင္းဖြဲ႔ကခုန္ၾကႏွင့္ အိုးဘိုေထာင္တြင္ အလြန္တရာ သာယာစိုေျပ၍ သြားေပေတာ့၏။ ေျခာက္ေသြ႔အာရံုမ်ားအေပၚ မိုးရြာခ်လုိက္၍ စိမ္းလန္းစိုေျပသြားျခင္းပင္။ ဘဝေပါင္းမ်ားစြာ သာယာစိုေျပေအာင္ ေက်းဇူးျပဳခဲ့မိသည္ကား အာရမၼဏပစၥည္း၏ အနက္အဓိပၸါယ္ကို နက္ရႈိင္းစြာ သိရွိမိသည္မွ စတင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေလသတည္း။
အာရံုသည္ စိတ္၏စားက်က္၊ အာရံုသည္ စိတ္၏အာဟာရ၊ အာရံုသည္ စိတ္၏အစာဟု မွတ္ယူထားပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စာေရးသူသည္ အာရံုၾကမ္းႀကီးမ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါသည္။ လက္ေဝွ႔ပြဲမ်ား ေသြးသံရဲရဲသတ္ျဖတ္ပြဲမ်ား၊ စစ္ပြဲမ်ား မၾကည့္ရဲပါ။ ၎တုိ႔ကို ၾကည့္မိလွ်င္ ႏွလံုးအိမ္နာက်င္ပါသည္။ မစုိးရိမ္တုိက္သစ္ နာယကျဖစ္ခါစ ဆြမ္းခံစဥ္ ဆြမ္းခံအိမ္၌ အေမရိကန္နပန္းသတ္ပြဲ အၿမဲဖြင့္ထားရာ ဆန္ျပဳတ္ေသာက္ရင္း မၾကာခဏ ၾကည့္ရႈမိသြားေပသည္။ ႏွလံုးအိမ္ကို တစ္စံုတစ္ေယာက္က ဆုပ္ကိုင္ေခ်မြပစ္သလို ခံရခက္သည့္ေဝဒနာမ်ဳိး ခံစားရပါသည္။ ဆြမ္းဒကာႀကီးက ‘ဆရာေတာ္ ေတာ္ေတာ္သတၱိေကာင္းတယ္’ဟု ရယ္သြမ္းေသြး၍ ေလွ်ာက္ထားရသည္အထိ ျဖစ္ခဲ့ဖူးေလ၏။ အာရံုၾကမ္းမ်ားခံစားျခင္းသည္ အသက္တိုေၾကာင္းပင္။ အာရံုၾကမ္းမ်ား ခံစားတတ္ေသာ စိတ္သည္ ႏွလံုးအိမ္ကို ဒဏ္ရာအနာတရျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္တတ္ေပသည္။ ၾကည့္ရႈေနစဥ္ ရံဖန္ရံခါ ဆက္ကနဲ ျဖတ္ကနဲ လက္ဟန္ေျခဟန္လ်င္ျမန္စြာလႈပ္ရွားသြားသည္ကို သတိျပဳမိလုိက္ေပသည္။ ေဘာလံုးပြဲဆိုလွ်င္ ကိုယ္တုိင္ဝင္ကန္သလို လက္ေဝွ႔ပြဲဆိုလွ်င္ ကုိယ္တုိင္ဝင္ထုိးသလိုပံုစံမ်ဳိးထိ ခံစားရတတ္ပါသည္။ ႏွလံုးအားမေကာင္းသူမ်ား အသက္ဆံုးရႈံးႏိုင္ေပသည္။ ထို႔အတူ အျပင္းစားအာရံုမ်ား ခံစားၾကသူမ်ား အသက္တိုႏိုင္ေပသည္။
စာခ်ျခင္း၊ စာၾကည့္ျခင္း၊ စာေတြးျခင္း၊ စာေရးျခင္းသည္ အာရံုၾကမ္းမ်ား ခံစားျခင္းမဟုတ္ပါ။ အာရံုႏုမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ အမ်ဳိးသားေရးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ လုပ္ငန္းမ်ားသည္ အာရံုၾကမ္းမ်ားမဟုတ္ပါ။ အာရံုႏုမ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် အခ်ိန္ရွိသေရြ႕ လုပ္ေနရသျဖင့္ အာရံုမ်ား ၿငီးေငြ႔တတ္ပါသည္။ အာရံုႏုမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း အာရံုေျခာက္မ်ားျဖစ္ေန၍ မစိုေျပလွပါ။ ထိုအခါ စိတ္လည္း အာဟာရမျဖစ္ပါ။ အပန္းေျပ သဘာဝအလွ ရႈခင္းမ်ားကို ၾကည့္ရႈျခင္း၊ ေလႏုေအးေလးမ်ား ရွဴရႈိက္ျခင္း၊ ရယ္စရာရႊင္စရာမ်ား ေျပာဆိုျခင္းျဖင့္ အာရံုေျပာင္း၍ ကုစားရပါသည္။ ကေလးအဆိုေတာ္ေလးမ်ား သီခ်င္းဆိုသည္ကို ၾကည့္ရႈပါသည္။ အဆိုၿပဳိင္ပြဲမ်ား အကၿပဳိင္ပြဲမ်ား အားေပးပါသည္။ ဟာသပ်က္လံုးမ်ား နားေထာင္ပါသည္။ လူသားႏွင့္ တိရစၧာန္တုိ႔၏ ခ်င္ျခင္းေမတၱာႏွင့္ သံေယာဇဥ္အၾကင္နာမ်ား၊ တိရစၧာန္အခ်င္းခ်င္း၏ ၾကင္နာစြာ ကူညီေဖးမ ျပဳစုမႈမ်ား အစရွိသည့္ ၾကည္ႏူးဖြယ္အာရံုမ်ားကို ခံစားပါသည္။ အာရံုႏုေလးမ်ား အာရံုစုိေလးမ်ား ခံစားသျဖင့္ ကိေလသာအၾကမ္းစား အျပင္းစားမ်ား ျဖစ္ခြင့္မရေတာ့ေပ။ ထိုအခါ စိတ္လည္း ပူေလာင္မြန္းၾကပ္ နာက်င္ခံခက္သည့္ ေဝဒနာမ်ဳိး မခံစားရေတာ့ေပ။
ရူပါရံု သဒၵါရံု ဂႏၶာရံု ရသာရံု ေဖာ႒ဗၺာရံု (အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အေတြ႔)ဟူ၍ အာရံုေျခာက္မ်ဳိး ရွိေပသည္။ ၎အာရံုတစ္မ်ဳိးခ်င္းစီမွာပင္ ေျခာက္မ်ဳိးစီ ခြဲျခားၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟတုိ႔၏ အာရံုျဖစ္သျဖင့္ ေလာဘအဆင္း(ေလာဘအာရံု)၊ ေဒါသအဆင္း(ေဒါသအာရံု)၊ ေမာဟအဆင္း (ေမာဟအာရံု)၊ ေလာဘအသံ၊ ေလာဘအနံ႔၊ ေလာဘအရသာ၊ ေလာဘအေတြ႔၊ ေလာဘအေတြး စသည္တုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။ တပ္မက္စြဲလန္းဖြယ္ရာ အျပင္းစားအဆင္းသည္ ေလာဘအာရံုၾကမ္းျဖစ္ပါသည္။ ၾကည္ႏူးဖြယ္ရာ အာရံုႏုႏုေလးမ်ားသည္ ေလာဘအာရံု အႏုေလးမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ အၾကမ္းစား စစ္ပြဲမ်ား၊ ေသြးသံရဲရဲ သတ္ျဖတ္ပြဲမ်ား၊ လက္ေဝွ႔ပြဲမ်ားသည္ ေဒါသအာရံုၾကမ္းမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ မခံခ်င္မွန္းသိသျဖင့္ မခံခ်င္ေအာင္ ၾကည္စားေနာက္ေျပာင္ခံရျခင္းသည္ ေဒါသအာရံုအႏုေလးမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ မူးယစ္ထံုထုိင္းမႈိင္းေဝေစသည့္ မူးယစ္ေသစာမ်ားသည္ အျပင္းစားေမာဟအာရံုၾကမ္းမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ေလာင္းေၾကးမပါသည့္ စစ္တုရင္ကစားျခင္း၊ က်ားထိုးျခင္း စသည္တို႔သည္ ေမာဟအာရံုႏုေလးမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။
အာရံုၾကမ္းလွ်င္ စိတ္ၾကမ္းမည္။
စိတ္ၾကမ္းလွ်င္ ရုပ္ၾကမ္းမည္။
အာရံုႏုလွ်င္ စိတ္ႏုပ်ဳိမည္။
စိတ္ႏုလွ်င္ ရုပ္ႏုပ်ဳိမည္။
အာရံုေျခာက္ေသြ႔လွ်င္ စိတ္ေျခာက္ေသြ႔မည္။
စိတ္ေျခာက္ေသြ႔လွ်င္ ရုပ္ေျခာက္ေသြ႔မည္။
အာရံုစုိေျပလွ်င္ စိတ္စိုေျပမည္။
စိတ္စိုေျပလွ်င္ ရုပ္စုိေျပမည္။
ထို႔ေၾကာင့္ မိမိစိတ္ စိမ္းလန္းစုိေျပ သာယာေအးျမလိုလွ်င္ အာရံုၾကမ္း၊ အာရံုေျခာက္မ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္၍ အာရံုႏုေလးမ်ား ခံစားရပါမည္။ အေလာဘ အေဒါသ အေမာဟတုိ႔၏ အာဟာရျဖစ္ေသာ ဒါန သီလ ဘာဝနာ ကုသုိလ္အာရံု ဘာဝနာလုပ္ငန္းကို အခ်ိန္တစ္ခုသတ္မွတ္၍ ေန႔စဥ္ဆည္းပူးၾကလွ်င္မူ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟတုိ႔ေၾကာင့္ ပူေလာင္ေျခာက္ေသြ႔ မြန္းၾကပ္တင္းမာေနေသာစိတ္ကို ျပန္လည္ကုစားၿပီးသား ျဖစ္သြားေပလိမ့္မည္။
စိတ္ဖိစီးျခင္းဆိုသည္မွာ စိတ္ပင္ပန္းျခင္း၊ စိတ္ပူေလာင္ျခင္း၊ စိတ္ေျခာက္ေသြ႔ျခင္း၊ စိတ္မြန္းၾကပ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အထူးအားျဖင့္ အာရံုလုိက္စားမႈႀကီးမားသူမ်ားႏွင့္ ဉာဏလုပ္သား စီးပြားေရးသမားမ်ားမွာ အျဖစ္မ်ားပါသည္။ ၎တုိ႔သည္ စိတ္ဖိစီးမႈေလ်ာ့က်ေစရန္ ေဆးစားျခင္း၊ အာရံုၾကမ္းမ်ား၊ အျပင္းစားအာရံုမ်ား ေျပာင္းလဲခံစားျခင္းမ်ား ျပဳတတ္ၾကပါသည္။ ေဆးဝါးမ်ားသည္ ခႏၶာကိုယ္ကိုသာ ကုစားႏိုင္ၿပီး စိတ္ကို မကုစားႏိုင္သျဖင့္ အနာတစ္ျခား ေဆးတစ္ျခား ျဖစ္ေနတတ္ပါသည္။ အာရံုၾကမ္းမ်ား ေျပာင္းလဲခံစားျခင္းသည္ ဘူးေလးရာ ဖရံုဆင့္သကဲ့သုိ႔ ပို၍ဆုိးဝါးေစပါသည္။ အာရံုႏုေလးမ်ားကို ေျပာင္းလဲခံစားျခင္း၊ တရားဘာဝနာ ရႈမွတ္ျခင္းမ်ားျဖင့္ စိတ္ကိုကုစားပါမွ စိတ္ဖိစီးမႈ ေပ်ာက္ကင္းကာ လြတ္လပ္ေပါ့ပါး သန္႔ရွင္းၾကည္လင္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း သာယာစိုေျပမည္ ျဖစ္ပါသည္။
စာေရးသူ စာသင္တန္းေအာင္ၿပီး စာခ်တစ္ပုိင္း စာသင္သားတစ္ပိုင္းဘဝျဖင့္ ပရိယတၱိတာဝန္မ်ား လုပ္ေဆာင္စဥ္၌ ရုပ္ျမင္သံၾကားအစီအစဥ္တစ္ခု အၿမဲၾကည့္ရႈေလ့ရွိပါသည္။ “ဆိုၾကမယ္ ေပ်ာ္ၾကမယ္”အစီအစဥ္ရွိသည့္ေန႔ဆိုလွ်င္ ရပ္ကြက္ေက်ာင္းေလးတစ္ေက်ာင္းမွာ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈတတ္ပါသည္။ ၾကည္ႏူးစရာေကာင္းပါသည္။ ေနာင္အခါ “ခ်စ္စရာအရြယ္ ကစားၾကမယ္”အစီအစဥ္ႏွင့္ ကေလးအဆိုၿပဳိင္ပြဲမ်ားကို ၾကည့္ရႈအားေပးပါသည္။ ကေလးအဆိုၿပဳိင္ပြဲရွိမွန္း စတင္သိရွိခ်ိန္ကား ၂၀၁၁ခုႏွစ္ ျမစ္ဆံုေထာင္မွာျဖစ္ပါသည္။ ျမစ္ဆံုေထာင္မွာ တီဗီြၾကည္ရႈခြင့္ရသျဖင့္ ကေလးအဆိုၿပဳိင္ပြဲရွိမွန္း သိခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ မလြတ္တန္းအားေပးခဲ့ပါသည္။ စိတ္ေတြ ပူေလာင္မြန္းၾကပ္ ေျခာက္ကပ္ေနသည့္ကာလျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အာရံုႏုေလးမ်ားျဖင့္ ကုစားလုိက္ျခင္း ျဖစ္ပါ၏။
စာေရးသူသည္ တိရစၧာန္ေလးမ်ားကို ခ်စ္ခင္ၾကင္နာတတ္ပါသည္။ ငွက္အလွေလးမ်ား ေတြ႔ျမင္ရလွ်င္ အရသာခံ၍ ၾကည့္ေနတတ္သလို ငွက္ကေလးမ်ား အစာလာစားေအာင္လည္း အၿမဲေတြးႀကံေနတတ္ပါသည္။ သဟာယေက်ာင္းေရွ႕မွာ ေန႔စဥ္မနက္တုိင္း ဂ်ဳိးေလး ခိုေလးမ်ားႏွင့္ ရွဥ့္ေလးမ်ားကို အစာေကၽြးပါသည္။ စိတ္အပန္းေျပပါသည္။ ေခြးေလးေၾကာင္ေလးမ်ားႏွင့္ တြတ္တီးတြတ္တာ ေျပာဆိုျပဳစု ယုယပိုက္ေထြးရလွ်င္ သာ၍ပင္စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္ေစပါသည္။ အိပ္ခန္းထဲမွာ လဲေလ်ာင္းအနားယူေနစဥ္ ေၾကာင္ကေလးမ်ား ေျပးလႊားေဆာ့ကစားရင္း စာေရးသူကုိယ္ေပၚ ေက်ာ္ခြေျပးၾက၊ တူတူပုန္းၾက လုပ္ေနၾကသည္ႏွင့္ ႀကဳံရသည့္အခါတုိင္း စိတ္ခ်မ္းသာေနတတ္ေပသည္။ တရားထုိင္ေနလွ်င္လည္း ခ်မ္းသာမေပးၾကပါ။ ပုခံုးေပၚထိ တက္ပုန္းသူကပုန္း ဦးေခါင္းေပၚထိ တက္ပုန္းသူကပုန္းႏွင့္ စာေရးသူသည္ ေၾကာင္ကေလးမ်ား၏ ကစားကြင္းႀကီးသဖြယ္ ျဖစ္ေနေပေတာ့၏။ စိတ္ခ်မ္းသာစရာပင္။
ေရာက္ေလရာအရပ္၌ ေခြးမ်ားက စာေရးသူအေပၚ ခင္မင္တြယ္တာၾကသည္ႏွင့္ ႀကဳံရသလို ေခြးမ်ား၏ ေစာင့္ေရွာက္မႈေၾကာင့္ စိတ္လံုၿခဳံစြာ ေနထုိင္ခြင့္ရခဲ့ပါသည္။ စာေရးသူ စႀကႍေလွ်ာက္၍ ပရိတ္ရြတ္ေနလွ်င္ ေခါက္တံု႔ေခါက္ျပန္ ေနာက္မွလုိက္သူကလုိက္၊ ရင္ဘတ္ကို သူတို႔ေရွ႕ေျခေထာက္ျဖင့္ ေထာက္၍ ပါးကိုလွမ္းနမ္းသူက နမ္း၊ ေရွ႕ေနာက္သကၤန္းကို ကိုက္ယူဆြဲရမ္းသူက ရမ္း၊ ထုိင္ေနလွ်င္ ရင္ခြင္ထဲ ေခါင္းတိုးေဝွ႔ကာ တအီအီတအင္အင္ျဖင့္ ခၽြဲႏြဲ႔သူက ခၽြဲႏွင့္ မိဘႏွင့္ရင္ေသြးငယ္ေလးမ်ားအလား သံေယာဇဥ္တြယ္တာေနၾကသည္ႏွင့္ ႀကဳံရတုိင္း ဝမ္းသာၾကည္ႏူးမိတတ္ပါသည္။ ေခြးေလး ေၾကာင္ေလးမ်ားႏွင့္ ေဆာ့ကစားရျခင္းသည္လည္း စိတ္ပ်ဳိကိုယ္ႏု ဒီဃာယု(အသက္ရွည္)၏ အေၾကာင္းတရားအစစ္ ျဖစ္ပါေပသတည္း။
“ စိတ္ပ်ဳိကိုယ္ႏု ဒီဃာယု က်င့္စဥ္”ၿပီးပါၿပီ။
ဝီရသူ(မစုိးရိမ္)
19.7.2020
